Organize Sanayi Bölgeleri Müteşebbis Heyeti Üyelerine İlişkin Düzenlemeler

1- Müteşebbis heyet üyelerinin nitelikleri ve görevlendirilmeleri

Müteşebbis heyette yer alacak üyelerin kimler olacağına ilişkin olarak mevzuatta çeşitli düzenlemeler bulunmaktadır. Buna göre;

Müteşebbis heyet, OSB’nin kuruluşuna katılan kurum ve kuruluşların karar organlarınca, organlarında görevli olanlardan veya mensupları arasından tespit edilecek üyelerden oluşur. OSB kuruluşunda yer alan mesleki kuruluşlar ve teşekküllerin müteşebbis heyette yer alacak temsilcilerinin sanayi sicil belgesi sahibi olması zorunludur. Oda meclis başkanı ve yardımcıları ile oda yönetim kurulu üyelerinin müteşebbis heyette yer almaları halinde sanayi sicil belgesi aranmaz.

İhtisas OSB’lerde konuyla ilgili mesleki kuruluşlar ve teşekküllerin sanayi sicil belgesine sahip temsilcileri, talepleri halinde müteşebbis heyete dahil edilirler. Bu temsilciler de bahse konu kuruluş ve teşekküllerin karar organlarınca, organlarında görevli olanlardan veya mensupları arasından seçilecektir.

OSB Uygulama Yönetmeliğinin 9'uncu maddesinin birinci fıkrası ile 11'inci maddesinin altıncı fıkrasındaki şartların oluşması halinde OSB’de yapı kullanma izni almış katılımcılar da müteşebbis heyette yer alır. Bu temsilciler, mevcut müteşebbis heyet ile yapı kullanma izni almış katılımcıların birlikte yapacağı seçimle belirlenir.

Teşebbüs, müessese ve bağlı ortaklıklar; kuruluş amacı ve faaliyet konularının gerçekleşmesini temin için, Yüksek Planlama Kurulu kararı ile bir OSB’nin müteşebbis heyetine katılım sağlayabilirler.

Bunların yanı sıra; müteşebbis heyet üyesi olabilmek için, 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile; kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla süreyle ya da devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, zimmet, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama, kaçakçılık, vergi kaçakçılığı, haksız mal edinme suçlarından hapis cezasına mahkum olmamak şartı da aranır.

Haklarında bu suçlarla ilgili olarak kamu davası açılmış olanların görevleri, ilk müteşebbis heyet/genel kurul toplantısına kadar devam eder. Bu durumdaki üyelerin azli veya göreve devamı hakkında karar alınması hususu, yapılacak ilk müteşebbis heyet/genel kurulun gündemine alınır. Azil veya göreve devam oylamasında ilgililer oylamaya katılamaz. Bu hususun müteşebbis heyet/genel kurul gündemine alınmaması halinde yönetim kurulu sorumlu olur.

Müteşebbis heyette yer alan üyeler, vali hariç dört yıl için seçilir ve temsil ettikleri kurum ve kuruluşlardaki görev ve/veya temsiliyetleri sona erdiğinde üyelikleri düşer. Üyelikten düşen veya ayrılan üyenin yerine, temsil ettiği kurum ve kuruluşun ön sıradaki yedek üyesi geçer. Katılan üye, yerine geçtiği üyeden kalan süreyi tamamlar.Vali, yedek üye uygulamasından istisna tutulur.

OSB’nin kuruluşuna katılan kurum ve kuruluşlar müteşebbis heyette temsil edecek üye sayısı, katılma payı oranları dikkate alınarak kuruluş protokolünde belirlenir.

Müteşebbis heyet ilk toplantısında, Valinin başkan olması durumunda, kuruluşa katılan oda temsilcilerinden bir başkanvekili; aksi takdirde bir başkan ve bir başkanvekili seçer.

2) Müteşebbis heyet üyeliğinin sona ermesi

Müteşebbis heyet üyeleri (vali hariç), dört yıl için seçilir. Ancak mevzuatta, bazı durumlarda müteşebbis heyet üyeliğinin dört yıllık süre dolmadan sona erebileceği kabul edilmiştir. Şöyle ki;

• Müteşebbis heyet asıl üyeliğinde yer alan ancak yönetim ve denetim kurulu asıl ve yedek üyeliklerinde görev almak istemeyenler ile geçerli bir mazereti olmadan üst üste yapılan üç toplantıya veya mazereti olsa dahi bir yıl içinde yapılan toplantıların en az yarısına katılmayan üyeler üyelikten çekilmiş sayılır.
• Müteşebbis heyet üyeliğine seçilme şartlarını taşımadıkları halde seçilenler ile sonradan kaybedenlerin üyelikleri müteşebbis heyet tarafından sonlandırılır.
• Müteşebbis heyet üyelerinin temsil ettikleri kurum ve kuruluşlardaki görevleri ve/veya temsiliyetleri sona erdiğinde üyelikleri düşer.

Bu şekilde dört yıllık süresi dolmadan üyeliği sona eren müteşebbis heyet üyesinin yerine, temsil ettiği kurum ve kuruluşun ön sıradaki yedek üyesi geçer. Katılan üye, yerine geçtiği üyeden kalan süreyi tamamlar.

Katılan yedek üyelerin de üyelikten düşmesi veya ayrılması durumunda ise, temsil edilen kurum ve kuruluşlar tarafından yeni temsilcilerin görevlendirilmesi gerekir.

3) Oda temsilcilerine ilişkin bir soru ve cevap

4562 sayılı Kanunun 7’nci maddesinin birinci fıkrasının ve OSB Uygulama Yönetmeliğinin 8’inci maddesinin birinci fıkrasının “Müteşebbis heyet, OSB’nin kuruluşuna katılan kurum ve kuruluşların karar organlarınca, organlarında görevli olanlardan veya mensupları arasından tespit edilecek on beş asıl ve on beş yedek üyeden oluşur.” hükmü çerçevesinde;

OSB’nin kuruluşuna katılan oda tarafından, odanın bir organında görev alan ve aynı zamanda sanayi sicil belgesi sahibi oda üyesi durumunda bulunan bir kişinin, OSB’ye müteşebbis heyet üyesi olarak bildirilmesi halinde; bu kişinin oda organındaki görevinin sona ermesi durumunda dahi, oda üyeliği ve sanayi sicil belge sahipliği sürdüğü sürece, müteşebbis heyet üyeliği devam edecek midir?

Oda yönetim kurulları;sanayi sicil belgesi sahibi (oda meclis başkanı ve yardımcıları ile oda yönetim kurulu üyeleri için sanayi sicil belgesi koşulu aranmaz) olan kişiler arasından,

• sadece oda organlarında görevli olan veya
• sadece oda üyesi olan ya da
• her iki niteliğe birlikte sahip olan

kişilerden OSB müteşebbis heyet üyesi seçip görevlendirebilir.

Oda tarafından; odanın bir organında görev alan ve aynı zamanda sanayi sicil belgesi bulunan oda üyesi konumunda bulunan bir kişinin OSB’ye müteşebbis heyet üyesi olarak görevlendirilmesi halinde; bu kişinin oda organındaki görevi sona ermiş olsa dahi, oda üyeliği ve sanayi sicil belge sahipliği sürdüğü sürece, müteşebbis heyet üyeliğinin devam edeceğinin kabulü gerekir. Zira bu durumda, müteşebbis heyet üyesi olabilmek için gerekli olan “OSB’nin kuruluşuna katılan kurum ve kuruluşların karar organlarınca, … mensupları arasından tespit edilecek üyelerden” olma koşulu ve odaya ilişkin “temsiliyet” koşulu kaybedilmemiştir.